Obecny teatr znajduje się na obszarze historycznego Przedmieścia Santockiego, na wschód od Starego Miasta. W swej pierwotnej koncepcji pełnił funkcję établissementu, czyli mieszczańskiego założenia teatralno-ogrodowego. Budynek teatru wraz z zapleczem technicznym znajduje się w otoczeniu niewielkiego ogrodu o  nieregularnej kompozycji. Tego typu założenia, popularne w  całej Europie w  pierwszej połowie XIX wieku, wywodziły się z  tradycji dworskich teatrów na wolnym powietrzu, w otoczeniu przyrody. Oprócz przeżyć artystycznych, estetycznych, tego typu miejsca zapewniały rozrywkę, odpoczynek oraz uciechy kulinarne. Gorzowskie założenie teatralno-ogrodowe, ukształtowane w  latach 1872–1886, charakteryzowało się powyższą formułą. W skład zespołu wchodziły następujące obiekty: teatr zimowy z  restauracją, letni bufet, muszla koncertowa, weranda drewniana, ażurowa, weranda przeszklona, pełniąca funkcję letniej kawiarni, teatr letni, kręgielnia. Należy dodać, że w  latach 1910– 1912 wybudowano w ogrodzie dwie ubikacje, podłączone do kanalizacji. Budynek tzw. teatru zimowego powstał w  latach 1872–1873. Zaraz po wojnie francusko-pruskiej powstała spółka akcyjna, złożona z  obywateli miasta, którzy zainicjowali budowę stałego teatru. W  tym celu została wykupiona parcela na Przedmieściu Santockim przy ówczesnej Armenhausstraβe. Informacja, że gorzowski teatr został wybudowany z  kontrybucji, którą Francja musiała zapłacić po przegranej wojnie z  Prusami, nie ma potwierdzenia w  aktach archiwalnych. Cytując Jerzego Zysnarskiego: Towarzystwo akcyjne powstało nie po to by fundować, lecz by wybudować teatr, jak sama nazwa wskazuje środki pochodziły z emisji akcji, powstanie teatru gorzowskiego nie ma żadnego związku z kontrybucjami wojennymi (choć nie można wykluczyć, że niektórzy akcjonariusze dorobili się na reparacjach francuskich i stąd mieli środki na wykup akcji). Towarzystwo zresztą kiepsko przędło, skoro już w 1885 roku wszystkie akcje wykupiła firma Gebrüder Groß. W dotychczasowych opracowaniach historyczno-architektonicznych podawana była informacja, iż projektant i budowniczy nie są znani. Natomiast Muzeum Architektury w Berlinie jako autora projektu Teatru Miejskiego podaje architekta Heinricha Hochgürtela. W latach 1920–1925 roku rozbudowano i  przebudowano budynek teatru, w tym jego elewacje oraz wnętrza, zmieniając układ pomieszczeń i organizację sceny. Autorem tych działań był radca budowlany Wilhelm Meyer, natomiast twórcą bogatej dekoracji wnętrz był malarz Robert Sandfort (Sandforth). Budynek teatru był obiektem wielofunkcyjnym. Do czasów przebudowy w latach dwudziestych XX wieku w części frontowej mieściła się restauracja i bufet z zapleczem w piwnicy. Widownia posiadała dobrą akustykę, a  dzięki ruchomym krzesłom była wykorzystywana jako miejsce spotkań i zabaw towarzyskich. W  wyniku wspomnianej przebudowy powstały: hol główny z  klatką schodową i  ubikacjami, foyer z  nadbudówką, a  także wprowadzono amfiteatralny układ siedzeń i unowocześniono scenę. W  lokalnej prasie chwalono, że dzięki znakomitym warunkom technicznym możliwe jest wystawianie inscenizacji dzieł teatralnych, którymi szczycić mogłyby się teatry wielkomiejskie, a  sam budynek teatralny po przebudowie robił wrażenie małego, intymnego teatru stołecznego. Obecnie fasada Teatru im. Juliusza Osterwy charakteryzuje się klasyczną elegancją i  prostotą, podkreśloną przez szeroki, kolumnowy portyk, zamknięty trójkątnym tympanonem, a całość zwieńczona jest mansardą z  naczółkiem. Budowla ta należy do najbardziej znanych zabytków architektury świeckiej w  Gorzowie Wielkopolskim i zaliczana jest do prestiżowych realizacji architektonicznych o znaczeniu ponadregionalnym. Z historycznego założenia teatralno- -ogrodowego został odtworzony teatr letni, dzięki zachowanemu projektowi architektonicznemu z 1886 roku. Formalnie własność Miasta stanowił w  latach 1943–1960. W  latach 1960–1999 był teatrem państwowym, a  następnie – do dziś – przynależy do majątku Województwa Lubuskiego. Historyczny budynek gorzowskiego teatru został wpisany do rejestru zabytków pod numerem 2151, decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Zielonej Górze z 4 maja 1971 roku.

ZABYTKI GORZOWA

Made by Oskar Młodziński. See my website by clicking here.

Copyright © 2023  Oskar Młodziński 

Zabytki Gorzowa Wielkpolskiego

Jeśli chcesz tworzyć samodzielnie strony internetowe bez kodowania, to koniecznie zapoznaj się z kreatorem stron WebWave.

• Daje ona wolność w tworzeniu własnych projektów, jak również możesz skorzystać z gotowych szablonów, które na pewno spełnią Twoje oczekiwania.

W WebWave możesz stworzyć strony internetowe z dokładnością co do 1px. i nie musisz znać kodu żeby dokładnie ustawić wszelkie elementy. Wszystko odbywa się w bardzo prosty sposób, na zasadzie drag&drop, czyli przeciągnij i upuść. Masz dostęp do bezpłatnej bazy zdjęć, możesz tworzyć wiele interesujących animacji, dzięki temu twoja strona będzie żyła.

A jeśli interesuje Cię tworzenie stron internetowych dla swoich klientów, to w WebWave jest to możliwe!

Jeśli chcesz stworzyć stronę internetową, to koniecznie sprawdź możliwości WebWave. Dokonaj bezpłatnej rejestracji i przekonaj się jakie to łatwe i zdecydujesz, czy chcesz korzystać z WebWave:

Agnieszka Dębska

Miejski Konserwator Zabytków

Źródło: Gorzowskie Wiadomości Samorządowe.